روز جهانی مبارزه با اعدام, وضعیت ایران چگونه است؟
هفتمین کنگره جهانی مبارزه با مجازات مرگ از روز چهارشنبه ۲۷ فوریه/ ۸ اسفند در بروکسل، پایتخت بلژیک کار خود را آغاز کرده است. در این کنگره سه روزه نمایندگان ۱۴۰ کشور جهان متشکل از مقام‌های دولتی و یا کنشگرانی از سازمان‌ها و گروه‌های مختلف حقوق بشری در مخالف با مجازات مرگ شرکت دارند.فدریکا موگرینی، مسئول ت خارجی اتحادیه اروپا از جمله افرادی بود که در مراسم افتتاح هفتمین کنگره جهانی مبارزه با مجازات مرگ سخنرانی کرد. او با اشاره به تلاش‌های اتحادیه اروپا برای لغو مجازات مرگ در سراسر جهان تاکید کرد کشورهای صادرکننده یا اجراکننده چنین مجازاتی نمی‌توانند عضو اتحادیه اروپا باشند. موگرینی همچنین با اشاره به روند افزایش کشورهای لغو کننده مجازات مرگ درباره بازگشت این مجازات به نظام قضایی برخی کشورها هشدار داد. اوحذف مجازات مرگ از قوانین کشورهای عضواتحادیه اروپا را ستود و تاکید کرد که زندگی با ارزش است، مستقل از این که اعمال و اشتباهات هر فرد چه باشد.خانم موگرینی شمار بالای اعدام در سراسر جهان را "فاجعه‌آمیز" خواند و همزمان به برخی پیشرفت‌ها برای مقابله با این کیفر اشاره کرد.اما ایران جزو کشورهای "پُر اعدام" است. ۹۰ درصد اعدام‌های ثبت شده، به عربستان، چین، ایران، پاکستان و ایالات متحده آمریکا تعلق دارند. به گفته محمود امیری مقدم، رئیس گروه حقوق بشر ایران، چهار جرم منجر به صدور حکم اعدام در ایران را قتل، محاربه (فساد فی‌الارض)، مواد مخدر و تشکیل می‌دهد.جمهوری اسلامی با ۶ مورد تایید شده اعدام نوجوانان در سال ۲۰۱۸، بالاترین میزان اعدام کودکان زیرسن قانونی در دنیا را در اختیار دارد.گروه حقوق بشر ایران می‌گوید به دلیل عدم شفافیت در آمارهای اعلام شده توسط حکومت ایران، تعیین شمار حقیقی اعدام‌شدگان دشوار است. در ادامه نیز جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران، در دومین روز کنگره مبارزه با مجازات مرگ و در خلال نشست جانبی ایران، اعدام‌هایی را که در ایران انجام میشود در سه بخش جرایم اقتصادی، جرایم مربوط به مواد مخدر و اعدام کودکان دسته‌بندی کرد و با انتقاد از اعدام کودکان در ایران گفت از سال ۲۰۰۸ تا‌کنون ۶۱ کودک اعدام شده‌اند و در حال حاضر ۸۵ کودک دیگر منتظر اجرای حکم اعدام هستند. موضوع دیگر حساسیت بیشتر نسبت به اعدام ن است که باعث دردسر برای جمهوری اسلامی میشود. بر اساس گزارش سالیانه حقوق بشر ایران، در سال ۲۰۱۸ شمار بیشتری از اجرای اعدام‌ها از منابع رسمی اعلام شدند و در این زمینه رشد قابل توجهی به چشم می‌خورد زیرا پیش‌تر اجرای بسیاری از اعدام‌ها از منابع رسمی منتشر نمی‌شد و اعدام‌های این‌چنینی در زمره اعدام‌های مخفیانه قرار می‌گرفت. با این حال، همچنان اعدام ن به دلیل حساسیت بیشتری که برمی‌انگیزد، از منابع رسمی اعلام نمی‌شود. براساس یازدهمین گزارش سالانه مجازات اعدام در ایران که توسط سازمان حقوق بشر ایران (IHR) و گروه همه با هم علیه مجازات اعدام (ECPM) منتشر شده است، در سال ۲۰۱۸ حداقل ۲۷۳ نفر در ایران اعدام شدند. این کمترین تعداد اعدام ثبت‌شده از سال ۲۰۰۷ به بعد است و نشان‌دهنده کاهش ۴۷ درصدی اعدام در ایران نسبت به سال ۲۰۱۷ است. مهم‌ترین عامل کاهش اعدام‌ها اجرای اصلاحات جدید در قانون مبارزه با مواد مخدر است که هدف آن محدود کردن استفاده از مجازات اعدام برای چنین جرائمی بوده است. با این وجود در ایران به نسبت جمعیت بیشترین تعداد مجازات اعدام در جهان اعمال میشود.تا به امروز ۱۴۲ کشور جهان مجازات اعدام را در سیستم قضائی خود حذف کرده‌اند، اما در ۵۳ کشور جهان مجازات اعدام همچنان جزئی از نظام قضائی است.
***سرمقاله نویسی از یک رویداد هفته-جلسه سوم _گروه ت نو/رفیعی نسب
شاگرد در مسند عدالت
قوه قضاییه یکی از قوای سه گانه جمهوری اسلامی ایران است که در قانون اساسی از آن بعنوان نهادی "مستقل" نام برده شده که باید پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت باشد. انتصاب ابراهیم رئیس السادات (رئیسی) به ریاست قوه قضاییه، فردی که چهارده سال شاگرد ایت الله ای بوده و در کارنامه اش چهل سال فعالیت در دستگاه قضا را برعهده دارد، خبری است لازم به ذکر و تحلیل.از همان روزی که او در سال 1396 نتوانست پیروز انتخابات ریاست جمهوری شود، بسیاری از کارشناسان اورا رئیس احتمالی قوه قضائیه بعدی می پنداشتند.اما او باید برای رسیدن به این مقام تا بیش از 2 سال (تا زمان پایان دوره ریاست صادق لاریجانی ) منتظر می ماند. نیمه دوم ریاست اقای لاریجانی با رئیس جمهوری همزمان شد که خود دوره ای کم تنش نبود. این دو بارها در مجامع عمومی همدیگر را مورد حملات لفظی قرار داده و تنش میان طرفین تا جایی پیش رفت که شکل اتهام به خود گرفت.
در مورد ابراهیم رئیسی می توان گفت به نسلی از مسئولان حکومتی تعلق دارد که کار خود را در سنین پایین با مشاغل قضایی آغاز کرد و در بیست و چندسالگی به سمت های مهمی در دستگاه قضا راه یافت. از جمله آن میتوان به دادیاری کرج تا دادستانی کل ویژه ت، دادستانی همدان و معاونت دادستانی تهران اشاره کرد. نکته ای که هواداران در روزهای انتخابات نیز برآن دست گذاشتند، سابقه قضایی ایشان به ویژه در دهه شصت است. سخنان اقای در جریان کارزارهای انتخاباتی "مردم ایران اعلام می کنند آن هایی که در طول 38 سال فقط اعدام و زندان را بلد بودند، قبول ندارند" نیز اشاره ایست به دوران معاونت دادستانی رئیسی در تهران. سه سال پیش که رئیسی جایگزین عباس واعظ طبسی در آستان قدس رضوی شد، برخی او را محتمل ترین رهبر اینده جمهوری اسلامی ایران می پنداشتند.( البته که دیدار رهبری با او در مشهد، بعضاً با حضور فرماندهان سپاه، شاگردی آیت ا ای، حتی خراسانی بودن ایشان و همه گواهی بر این مدعا است.)
گرچه ابراهیم رئیسی در انتخابات سال 96 از رسیدن به ریاست یک قوه بازماند و آن را با اختلاف به واگذار کرد,اما دو سال بعد توانست اعتماد رهبری را جلب کرده و مقام انتصابی قوه ی قضایی را به دست آورد. اما انتصاب این فرد که دلیل عمده ی شکستش در انتخابات ریاست جمهوری سابقه قضایی اش بوده، به ریاست قوه ی قضاییه، امریست در خور تأمل .
درباره این سایت